poniedziałek, 15 stycznia 2024

Turcja - dzień 3









Dzisiaj wyjechaliśmy dużo później niż wczoraj, bo dopiero o godzinie 7.30. Przejazd do Pergamonu zajął nam około dwóch godzin. Do ruin starożytnego miasta wjeżdża się kolejką linową z gondolkami. Byliśmy jednymi z pierwszych odwiedzających, więc mieliśmy komfort zwiedzania i robienia zdjęć prawie bez ludzi w tle.

Pergamon to stolica państwa pergamońskiego. Współcześnie, ruiny miasta zlokalizowane są w pobliżu miasta Bergama, położonego poniżej starożytnego akropolu. Założenie miasta przypisywane jest Eolom i datowane nawet na VIII wiek p.n.e. Wchodziło ono w skład imperium Aleksandra Wielkiego. Po jego śmierci w Pergamonie władzę sprawował Lizymach, który rozbudował i wzmocnił fortyfikacje miasta służącego mu za skarbiec, gdzie ukrył skarb zdobyty podczas walk o władzę, (wojny diadochów). Największy rozkwit miasta nastąpił za panowania Eumenesa II. Od 133 roku p.n.e., na mocy testamentu Attalosa III, miasto przeszło pod panowanie Rzymian jako stolica rzymskiej prowincji Azji.

Pergamon należał do najpiękniejszych miast hellenistycznych stanowiąc doskonały przykład urbanistyki tego okresu. Za panowania dynastii Attalidów rozbudowano miejscowy akropol, położony na wzgórzu o wysokości 300 metrów. Rozplanowanie licznych budowli i siatka ulic nawiązywały do ukształtowania terenu, a całość otaczały mury obronne. W skład kompleksu wchodziły m.in.:

  • wielka Biblioteka Pergamońska (druga po Bibliotece Aleksandryjskiej), której budowę rozpoczął Attalos I. Jej zbiory liczyły około 200 000 zwojów;
  • teatr dla 10 000 widzów, którego rozwiązanie architektoniczne wzorowane jest na teatrach greckich. Widownia została wbudowana w strome zbocze i rozbudowana mocno wzwyż na wąskim wycinku koła. Ukształtowanie zbocza nie pozwoliło na wybudowanie typowej widowni opartej na planie zbliżonym do półkola;
  • świątynia Dionizosa znajdująca się poniżej teatru, z której pozostały tylko nieliczne fragmenty;
  • świątynia Ateny Polias zbudowana na tarasie w sąsiedztwie biblioteki;
  • dziedziniec z propylejami;
  • pałac królewski i arsenał;
  • słynny Wielki Ołtarz Zeusa (Ołtarz pergamoński) poświęcony Zeusowi i Atenie, zbudowany w II wieku p.n.e. dla uczczenia zwycięstwa nad Galatami. Elementy ołtarza zostały odkryte przez Carla Humanna i wywiezione za zgodą sułtana do Berlina, gdzie całość zrekonstruowano i wystawiono w Muzeum Pergamońskim. Na tarasie akropolu pozostała jedynie podbudowa ołtarza;
  • gimnazjon o wymiarach 200 na 150 metrów, o trzech kondygnacjach, w których znajdowały się sale wykładowe, biblioteka, łaźnia i świątynia.

Na akropolu znajduje się także częściowo zrekonstruowana świątynia Trajana, zbudowana faktycznie przez Hadriana i poświęcona Zeusowi, Trajanowi oraz Hadrianowi. Jest to jedyna budowla, która przetrwała na wzgórzu z czasów cesarstwa rzymskiego. W dobrym stanie zachowała się tylko podziemna część budowli wykorzystywana jeszcze w średniowieczu jako magazyny. Poza wzgórzem akropolu, w pobliskiej dolinie, mieścił się słynny asklepion – czyli średniowieczny szpital. W okresie hellenistycznym, w odpowiedzi na embargo na sprowadzanie papirusu, rozpoczęto tutaj wyrób pergaminu – materiału, który rozsławił miasto. W starożytności Pergamon stanowił również bardzo ważny ośrodek polityczny, handlowy i rolniczy. W 2014 roku ruiny miasta wpisane zostały na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Z Pergamonu pojechaliśmy na lunch, a później już w kierunku Troi. Po drodze mieliśmy krótki postój toaletowy na parkingu przy samym Morzu Egejskim. Oczywiście musiałem iść dotknąć morza, mimo iż znajdowało się ono po drugiej stronie ruchliwej drogi. Wracając z plaży znalazłem drogę w tunelu pod autostradą.

Do Troi dojechaliśmy około godziny 16.00. Miasto założone zostało przez Ilosa, syna Trosa. Sami bogowie – Apollo i Posejdon, mieli pomagać we wznoszeniu jego potężnych murów obronnych za panowania syna Ilosa – Laomedonta, którego następcą był Priam. Troja znana jest przede wszystkim z wojny opisanej w starogreckim poemacie epickim Homera – Iliada. Najprawdopodobniej powstała ona w VIII lub IX wieku p.n.e. Odniesienia do Troi można znaleźć także w innym eposie Homera – Odysei. Homerycką legendę o tym mieście wykorzystał z kolei rzymski poeta Wergiliusz, w poemacie epickim Eneida.

Według legendy miasto zostało zdobyte za pomocą podstępu z koniem trojańskim, który w kulturze europejskiej stał się pojęciem przysłowiowym. Pamięć o zagładzie Homerowej Troi zachowała się w przysłowiowym powiedzeniu „Nec locus ubi Troia fuit!” (Nie ma śladu gdzie była Troja), oznaczającym kompletne zniszczenie, likwidację. Obecnie przyjęto, że Troja była miastem usytuowanym na wzgórzu Hisarlık, w pobliżu wsi Tevfikiye. Pierwsze badania na tym terenie przeprowadził w latach 1871-1894 niemiecki archeolog amator Heinrich Schliemann, z asystującym mu od 1882 roku Wilhelmem Dörpfeldem. Na wzgórzu odkryto wówczas pozostałości 9 miast zakładanych w tym samym miejscu. Dzisiaj wiadomo, że miast tych było co najmniej 12.

Ruiny Troi zwiedzaliśmy około godziny. Niewiele z tego miasta zostało i dzisiaj są to raczej luźno porozrzucane kamienie, gdzieniegdzie tylko układające się w jakąś logiczną i spójną całość, przypominającą konkretne budowle (studnie, budynki, mury miejskie, kawałki dróg, itp.). Spod ruin pojechaliśmy już w kierunku miasta Çanakkale, w którym dzisiaj nocujemy. Większą część drogi jechaliśmy wzdłuż Cieśniny Dardanelle, na którą mieliśmy bardzo ładny widok z okien autokaru. Po przyjechaniu do hotelu i zjedzeniu kolacji, udaliśmy się jeszcze na spacer do miasta. To tutaj właśnie, w samym centrum Çanakkale nad Cieśniną Dardanelle, stoi słynny Koń Trojański, który podarowali miastu twórcy filmu Troja. Niestety jest on bardzo słabo oświetlony i wieczorem było go bardzo słabo widać. Wracając do hotelu kupiliśmy sobie jeszcze lody, które nie były zbyt dobre.

Dzisiaj poszliśmy dość szybko spać, bo jutro śniadanie mamy już o 4 rano, a potem jedziemy już w kierunku Istambułu, do którego mamy ponad 4 godziny drogi. Chcemy zacząć jego zwiedzanie możliwie jak najwcześniej rano.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Poleski Park Narodowy - niedziela